Kogo obowiązuje post eucharystyczny? Jakie ma znaczenie? I jak liczyć czas postu?

Możemy zaryzykować stwierdzenie, że post eucharystyczny jest dzisiaj przez wielu katolików lekceważony. Tymczasem to podstawowy sposób przygotowania się do owocnego udziału we mszy świętej. Postawmy sobie zatem pytanie: Jakie znaczenie ma post eucharystyczny? Powstrzymanie się od pokarmów i napojów podtrzymujących i uprzyjemniających nasze życie biologiczne ma uświadomić nam, że oto niebawem będziemy przyjmowali Pokarm i Napój dający nam życie duchowe i wieczne. Stąd fizyczny głód i pragnienie moją za zadanie rozbudzić naszą duchową tęsknotę za Jezusem w Eucharystii.

Post eucharystyczny znany był w Kościele już w pierwszych wiekach. Co prawda pierwsze pokolenie chrześcijan łączyło nieraz Eucharystię z braterską ucztą zwaną „agapą”, ale dość szybko zdecydowano się rozdzielić te dwa wydarzenia, a przyjmowanie Ciała Pańskiego poprzedzać czasem powstrzymywania się od jakichkolwiek innych pokarmów i napojów. Wynikało to z dużej wrażliwości na realną obecność Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Uważano, że nie godzi się, by pokarm Eucharystyczny mieszał się w nas ze zwykłym wcześniej przyjętym pożywieniem. Dziś może dziwić, a nawet śmieszyć nas takie „organiczne” podejście, ale powinno to też sprowokować do pytania: Czy ja rzeczywiście zdaję sobie sprawę, że w Komunii przyjmuję naprawdę Ciało i Krew Chrystusa?

Jakie zasady dotyczące postu eucharystycznego obowiązują dzisiaj? Obecny Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku nakazuje powstrzymanie się od jakiegokolwiek pokarmu i napoju z wyjątkiem wody i lekarstw „przynajmniej na godzinę przed przyjęciem Komunii Świętej”. Post eucharystyczny nie obowiązuje osób w podeszłym wieku, chorych oraz opiekujących się nimi. Zwolniony z postu eucharystycznego jest też kapłan sprawujący drugą lub trzecią mszę tego samego dnia (ale nie przed pierwszą mszą). Poza określonymi powyżej wyjątkami post eucharystyczny obowiązuje wszystkich wiernych i zasadniczo nie występuje możliwość dyspensowania (czyli zwalniania) od niego zarówno w przypadku przyjmowania Komunii podczas mszy świętej, jak i poza nią. Czas postu eucharystycznego liczymy bowiem – o czym warto pamiętać – nie do chwili rozpoczęcia mszy, ale właśnie do momentu przyjęcia Komunii.